Alsof er een dronken dominee in je oor fluistert

In de film Independence Day (1996) wordt de aarde aangevallen door een vloot buitenaardse ruimteschepen.

Jeff Goldblum speelt een wetenschapper die probeert kwetsbaarheden te ontdekken van de kwaadaardige vliegende schotels, die als eerste daad na het binnendringen van het aardse luchtruim het Witte Huis hebben opgeblazen en militaire vliegvelden aan flarden geschoten.

In een scene staat Goldblum samen met de legerleiding te kijken naar een van de buitenaardse schepen, die door de Amerikanen is neergeschoten en nu in een hangar staat om te worden bestudeerd.

Goldblum is er zojuist in geslaagd om de computersystemen van het levensgevaarlijke ruimteschip uit te schakelen, en een generaal vraagt hoe hij dat in godsnaam voor elkaar heeft gekregen.

Computerwetenschapper Goldblum zegt dan:

“I gave it a cold. I gave it a virus. A computer virus.”

Het is een legendarische quote uit de film, omdat het een van de keerpunten is in het verhaal.

De ondertitelaar van Independence Day heeft de tekst van Goldblum als volgt vertaald:

“Ik gaf het een kou. Ik gaf het een virus. Een computervirus”.

Het lezen van ondertiteling is soms net alsof er een dronken vertaler in je oor zit te fluisteren terwijl je op de bank naar een vermakelijke film ligt te kijken.

We kunnen dat de vertalers niet kwalijk nemen, omdat die onder hoge tijdsdruk en voor een hongerloon moeten werken.

Maar het komt op kijkers wel vervreemdend over.

Het lijkt trouwens wel alsof veel vertalers dominees zijn. Dat merk je als er wordt gevloekt en getierd in films.

In de zojuist uitgekomen actiefilm Red Notice met hotshots Ryan Reynolds en Dwayne Johnson in de hoofdrollen is de uitroep “What the fuck!?” vertaald als “Allejezus”, en “Holy shit!” wordt in de ondertiteling: “Jezus mina”.

Als je afhankelijk bent van het lezen van zulke gekuiste of tenenkrommende vertalingen, krijg je veel details uit het verhaal, nuances in dialogen en persoonlijkheidstrekjes van de hoofdrolspelers niet mee.

Iets vergelijkbaars als in ondertiteling is er aan de hand op websites van ondernemers. Ze praten daar op een andere manier dan ze in het echt zouden doen.

Als je ondernemers tegenkomt in het wild, dan praten ze meestal heel anders tegen je dan op hun websites.

Op hun websites doen ze opeens gereformeerd of deftig, en komt er veel formelere taal uit dan in een natuurlijk gesprek. Of ze gebruiken jargon dat best voorkomen had kunnen worden, of zeggen opeens u terwijl ze normaal altijd jij zouden hebben gezegd.

Doe op je website lekker een beetje normaal. Schrijf zo veel mogelijk in taal die lijkt op je natuurlijke spreektaal.

Lees je tekst altijd eerst hardop voor, en merk waar je struikelt over je eigen woorden. Op die plek struikelen lezers in hun hoofd ook over jouw woorden. Strijk je tekst glad voordat je hem naar buiten stuurt.

Om je te helpen je website te verbeteren en er meer leads en klanten mee te krijgen, ben ik op dit moment bezig met een video.

Die video over je website stuur ik je aanstaande woensdag, als je mijn dagelijkse e-mail met politiek incorrecte marketing-tips krijgt.

Wait for it…

Aartjan van Erkel